Հսկաբջջային զարկերակաբորբը (ՀԶԲ) անհրաժեշտ է արագ ախտորոշել, որպեսզի սկսվի համապատասխան բուժում՝ միտված ախտանշանների թեթևացմանը և իշեմիկ բարդություններից, հատկապես՝ տեսողական բարդություններից խուսափելուն: ՀԲԶ-ի ախտորոշումն իրականացվում է 50 տարեկան և ավելի բարձր տարիքի հիվանդի մոտ ՀԲԶ-ի կլինիկական նշանների, նախ և առաջ՝ նոր ի հայտ եկած գլխացավերի կամ ռևմատիկ պոլիմիալգիայի առկայության հիման վրա, նաև՝ խոշոր անոթների անոթաբորբի «ապացույցի», որը ստացվում է զարկերակի (սովորաբար՝ քունքային) մի հատվածի հյուսվածաբանական հետազոտությամբ կամ գլխային զարկերակների, աորտայի և /կամ դրա ճյուղերի պատկերային հետազոտությամբ (դոպլեր ուլտրաձայնային հետազոտություն, ՀՇ-անոթագրություն, ՊԱՇ-ՀՇ՝ 18-ֆտորդեզօքսիգլյուկոզայով, հազվադեպ՝ ՄՌՇ-անոթագրություն): Բացի դրանից, հիվանդների ավելի քան 95 %-ի շրջանում դիտարկվում կենսաբանական բորոբքային համախտանիշ: Սա ավելի քիչ է արտահայտվում տեսողական կամ նյարդաբանական իշեմիկ բարդությունների դեպքում:
Առանձնացնում են ՀԲԶ-ի երկու հիմնական ֆենոտիպ. մի կողմից՝ գլխային ՀԲԶ, որի դեպքում գերակշռում են գլխային անոթների ախտահարումները՝ իշեմիկ բարդությունների ավելի մեծ վտանգով, մյուս կողմից՝ արտագլխային ՀԲԶ, որը վերաբերում է ավելի երիտասարդ հիվանդներին, որոնց պարագայում իշեմիկ վտանգն ավելի փոքր է, բայց ավելի շատ են աորտայի բարդությունները և ավելի հաճախակի՝ ախտակրկնությունները: Մասնագիտացված կենտրոններում «արագացված գործընթացով օգնության» ( «fast track») տիպի կառույցների ստեղծումը հնարավորություն է տալիս իրականացնելու արագ վարում՝ անհապաղ բուժման կարիք ունեցող հիվանդներին բացահայտելու նպատակով, որպեսզի հնարավոր լինի խուսափել իշեմիկ բարդություններից, նաև՝ արագորեն կատարելու անհրաժեշտ հետազոտությունները՝ ախտորոշումը հաստատելու և հիվանդի պատշաճ վարումն ապահովելու համար:
Le diagnostic d’artérite à cellules géantes (ACG) doit être porté rapidement pour initier un traitement adapté visant à soulager les symptômes et éviter les complications ischémiques, en particulier visuelles, de la maladie. Le diagnostic repose sur la survenue, chez un patient de plus de 50ans, de signes cliniques d’ACG, au premier rang desquels les céphalées récentes, ou de pseudopolyarthrite rhizomélique et d’une «preuve» de vascularite des artères de gros calibre qui est apportée par l’analyse histologique d’un fragment artériel, généralement l’artère temporale, ou par l’imagerie des artères céphaliques, de l’aorte et/ou de ses principales branches par l’échographie-Doppler, l’angioscanner, le TEP-scan au 18fluorodéoxyglucose et plus rarement l’angio-IRM. De plus, les patients présentent, dans plus de 95 % des cas, un syndrome inflammatoire biologique. Celui-ci est moins marqué en cas de complication ischémique visuelle ou neurologique. On distingue deux grands phénotypes d’ACG non exclusifs: d’une part, l’ACG céphalique où prédomine l’atteinte des vaisseaux céphaliques avec un risque plus élevé de complication ischémique; d’autre part, l’ACG extracéphalique, qui concerne des patients moins âgés chez qui le risque ischémique est plus faible mais qui ont davantage de complications aortiques et rechutent plus souvent. La mise en place de structures de type fast track dans des centres spécialisés permet une prise en charge rapide afin d’identifier les patients à traiter en urgence, d’éviter les complications ischémiques et de réaliser rapidement les examens nécessaires à la confirmation du diagnostic et à une prise en charge adaptée.
The diagnosis of giant cell arteritis (GCA) must be made promptly in order to initiate appropriate treatment aimed at relieving symptoms and avoiding ischemic complications, particularly visual ones. The diagnosis of GCA is based on the occurrence, in a patient over 50, of clinical signs of GCA, primarily recent headaches, or polymyalgia rheumatica, as «evidence» of large-vessel vasculitis, which is provided by histological analysis of an arterial fragment, usually the temporal artery, or by imaging of the cephalic arteries, the aorta and/ or its main branches by Doppler US scan, angio-CT, 18fluorodeoxyglucose PET scan or more rarely by MRI angiography. In addition, in more than 95% of cases, patients have an elevation in markers of inflammatory syndrome. This is less marked in the case of visual or neurological ischemic complications. Two main GCA phenotypes can be distinguished: on the one hand, cephalic GCA, in which cephalic vessel involvement predominates and which identifies patients at the greatest risk of ischemic complications; on the other hand, extracephalic GCA concerns younger patients with a lower ischemic risk but with more aortic complications and more frequent relapses. The establishment «fast track» type structures in specialized centers allows for rapid management in order to identify patients to be treated in order to avoid ischemic complications and to quickly perform the necessary examinations to confirm the diagnosis and ensure that the patient receives appropriate management.