Բոլոր ախտաֆիզիոլոգիական մոդելները գերարթնությունը դիտարկում են որպես անքնության մեխանիզմների կիզակետային գործընթաց: Մոդելները, սակայն, տարբերվում են գերարթնությունը բացատրող փոփոխականների կարևորության և դերի առումով: Վարքագծային և իմացական մոդելները նկարագրում են ինքնապահպանող վարքագիծը և գործառութային խանգարում ծնող մտքերը, ինչպիսիք են քնի և անքնության հետևանքների կապակցությամբ մտատանջությունն ու անհանգստությունը: Գերարթնության հետ կապված իմացական գործընթացների շեղումներն ընկալման և հիշողության ոլորտներում կարող են բացատրել նման վարքագիծն ու մտքերը: Նյարդակենսաբանական մոդելներն ի հայտ են բերում արթնություն/քուն հավասարակշռության անկայունություն՝ օրեքսինի հնարավոր ներգրավմամբ, ինչը դեռ պետք է հաստատվի: Անքնության ախտորոշումը պետք է հաշվի առնի դրա մեխանիզմների հետ կապված նշանաբանությունը՝ միաժամանակ հաշվի առնելով ուղեկցող հիվանդությունները։

L’ensemble des modèles physiopathologiques place l’hyperéveil comme processus central dans les mécanismes de l’insomnie. Les modèles se différencient cependant au regard de l’importance et du rôle des variables expliquant cet hyperéveil. Les modèles comportementaux et cognitifs décrivent les comportements d’autoentretien et les pensées dysfonctionnelles, de types soucis et inquiétudes concernant le sommeil et les conséquences de l’insomnie. Des altérations des processus cognitifs en lien avec l’hyperéveil dans les domaines perceptuels et mnésiques peuvent expliquer ces comportements et pensées. Les modèles neurobiologiques retrouvent une instabilité de la balance éveil/sommeil avec une possible implication de l’orexine, qui reste à confirmer. Le diagnostic de l’insomnie doit tenir compte de la sémiologie en lien avec ses mécanismes, tout en tenant compte des comorbidités.

All pathophysiological models place hyperarousal as a central process in the mechanisms of insomnia. These models differ, however, in terms of the importance and role of the variables explaining this hyperarousal. Behavioral and cognitive models describe self-maintenance behaviors and dysfunctional thoughts, such as worries and concerns about sleep and the consequences of insomnia. Alterations in cognitive functions related to hyperarousal in perceptual and memory processes can explain these behaviors and thoughts. Neurobiological models show instability in the sleepwake balance, with orexin possibly involved, but this remains to be confirmed. The diagnosis of insomnia must consider the semiology related to the mechanisms of insomnia, as well as co-morbidities.

Аннотация отсутствует